ساز دوتار

 

دوتار شمال خراسان

دوتار یکی از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است که همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید، دارای ۲ سیم (تار) است. این ساز را معمولاً با مضراب نمی‌نوازند و با ناخن، زخمه می‌زنند.[۱]

دوتار پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد و می‌توان آن را مادر تنبور و سه‌تار محسوب کرد.[۲] در ایران، نواختن این ساز در شمال، شرق و جنوب خراسان، در نواحی سکونت ترکمن‌ها در استان گلستان و همچنین در جنوب شرق ایران متداول است.[۱]

 

//

ساختمان ساز

دوتار دارای کاسه‌ای گلابی‌شکل و دسته‌ای نسبتاً دراز و ۲ رشته سیم (تار) است. طول دستهٔ آن حدود ۶۰ سانتی‌متر و کل ساز حدود ۱ متر است.[۱]‎ قسمت گلابی‌شکل این ساز از چوب درخت شاه‌توت و دستهٔ آن از چوب زردآلو یا درخت گردو ساخته می‌شود. پیشتر برای ساخت زه‌های این ساز از رودهٔ حیوانات استفاده می‌شد ولی امروزه آن را با استفاه از نایلون و یا سیم‌های فولادی می‌سازند.[۱]

استفاده از تارهای ابریشمی به جای سیم فلزی نیز در شمال خراسان و در نواحی ترکمن نشین رایج بوده‌است.[۳]

کوک دوتار خراسان

دوتار در شمال خراسان با نسبت چهارم و پنجم کوک می‌شود. با کوک ترکی می‌توان نغماتی همچون گرایلی، شاختا، نالش، دوست‌محمد و غریب و با کوک کردی آهنگهای الله‌مزار، لو، درنا و جعفرقلی را اجرا کرد.

نوازندگان دوتار

از سرشناس‌ترین نوازندگان پیشین دوتار، حاج قربان سلیمانی، عباسقلی رنجبر، نظرلی محجوبی، حسین یگانه، الیاقلی یگانه و از نوازندگان فعلی دکتر مجید تکه، علیرضا سلیمانی و عثمان محمدپرست را می‌توان نام برد.


  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ دوتار (فارسی). وب‌گاه آفتاب. بازدید در تاریخ آذر ۱۳۸۷.
  2. ↑ دوتار (فارسی). وب‌گاه رسمی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی. بازدید در تاریخ آذر ۱۳۸۷.
  3. ↑ بنگرید به دایرةالمعارف سازهای ایرانی، تألیف محمدرضا درویشی، انتشارات مؤسسهٔ فرهنگی هنری ماهور، تهران،

 


از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نظرات (0)

هیچ نظری در اینجا وجود ندارد

نظر خود را اضافه کنید.

ارسال نظر بعنوان یک مهمان
پیوست ها (0 / 3)
مکان خود را به اشتراک بگذارید

مطالب مشابه

insert_link

local_library شل سيلور استاين - قايق دست ساز

insert_link

local_library ده دقیقه سرنوشت ساز در مصاحبه شغلی

insert_link

local_library افسردگی، زمینه ساز آلزایمر

insert_link

local_library تعبیر خواب ساخت و ساز