Open Source Content Management

وسواس احتكار

توضیحات

دسته: خانواده ايراني

بازدید: 487

اتاقهايي كه تا سقف از اثاثيه، لوازم خانه، جعبه، كيسه هاي كالا، البسه و مواد دور ريختني پر شده اند. به سختي ميتوان يك تكه از ديوار يا كف اتاق را ديد. اينجا به وضوح در خطر آتش سوزي است و معمولا اين شرايط سلامت افرادي كه در آن زندگي ميكنند را نيز به شدت تهديد ميكند. 

خانه يكي از مبتلايان به وسواس احتكار 
با اين حال، ساكنان آنها نسبت به اين وضعيت در بي اعتنايي يا جهل كامل به سر ميبرند. سالهاست كه آتش نشانان در سراسر جهان با موارد آتش سوزي در چنين فضاهايي روبرو شده و متاسفانه ساكن اين خانه ها معمولا قرباني شده است. 

احتكار يا انبار كردن، از نظر عده بسياري از مردم، كاري عادي است، براي مثال داشتن كلكسيونهاي مختلف از جمله تمبر، كبريت، تشتك بطري و مانند اينها يا اقدامهاي احتياطي چون نگهداشتن مداركي مانند صورتحسابها و ته چكها اموري بسيار رايج هستند. 

اما، هنگامي كه اين كار به شكلي افراطي درآيد، معمولا به عنوان نوعي جنون، وسواس و حتي اسكيزوفرني تعبير ميشود. وسواس احتكار، اصطلاحي ايست كه براي توضيح رفتارهاي افراطي انبار كردن در انسان به كار ميرود. اين اختلال رفتاري شامل جمع آوري يا ناتواني در دورانداختن اشياء است. كه در طي آن شخص حتي در حالتي كه نگهداشتن اين اشياء موجب كاهش شديد فضاي زندگي او و عدم دسترسي وي به گوشه و كنار منزل شده و امور روزمره چون آشپزي، خوابيدن، نظافت و مانند آن را دچار اختلال كرده باشد نيز نميتواند تصور دور انداختن حتي مقداري از اين اشياء را به ذهن خود راه دهد. 

دكتر ديويد تولين (David Tolin) رئيس مركز ناهنجاريهاي عصبي در بيمارستان هارتفورد درباره اين بيماري و دلايل آن چنين توضيح ميدهد: در حال حاضر وسواس احتكار يا compulsive hoarding توسط بسياري از محققين و كارشناسان نوعي ناهنجاري عصبي تلقي ميشود. البته از نظر عده اي از افراد، وسواس احتكار ميتواند به موارد زير نيز مربوط باشد: 
• افسردگي
• عدم كنترل انگيزه هاي آني –كه ميتواند به خريد و دزدي با انگيزه آني منجر شود.
• اضطراب و تشويش اجتماعي
• اختلال دو قطبي يا Bipolar disorder
• ويژگيهاي خاص شخصيتي
وسواس احتكار تا چه حد رواج دارد و ويژگيهاي آن چيست
• هرچند به علت مخفي بودن نشانه هاي اين بيماري، اطلاع چندان دقيقي از تعداد مبتلايان آن در دست نيست، اما با توجه به گزارشهاي موجود در كشورهاي مصرفي به خصوص آمريكا، 0.5 درصد از كل جمعيت به اين بيماري دچار هستند. اما شكي نيست كه تعداد واقعي اين افراد بسيار بيشتر باشد.
• عادت به احتكار و انبار كردن معمولا از دوران كودكي يا اوايل نوجواني آغاز ميشود، اما اين مشكل تا زماني كه شخص به سنين بزرگسالي ميرسد، چندان حاد به نظر نميرسد.
• وسواس احتكار ميتواند در خانواده تداوم يابد.
• بسياري از افراد مبتلا به وسواس احتكار متوجه وخامت مشكل خود نيستند و معمولا يك يا چند تن از اعضاي خانواده به دليل وجود اشياء متعدد و درهم ريخته احساس ناراحتي ميكنند.

دلايل بروز وسواس احتكار كدامند
به نظر ميرسد كه وسواس احتكار در نتيجه وجود مشكل در يك يا چند مورد از موارد زير است: 

• پردازش اطلاعات: افراد دچار وسواس احتكار معمولا مشكلاتي از اين قبيل دارند: 

- ناتواني در طبقه بندي مايملك خود - براي مثال آنها نميتوانند تصميم بگيرند چه چيز با ارزش و چه چيز دورانداختني است. 
- ناتواني در تصميم گيري درباره اينكه با اين مايملك چه كند. 
- مشكل در يادآوري محل قرار دادن هر شيء (به همين دليل اين افراد از ترس فراموش كردن محل اشياء، همه آنها را در مقابل ديد قرار ميدهند.) اعتقادات خاص درباره مايملك. افراد مبتلا به وسواس احتكار معمولا: 
- داراي حس شديد وابستگي به دارايي خود هستند و براي مثال اشياء خاصي را بخشي از خود ميدانند. 
- احساس نياز به كنترل دائمي مايملك خود داشته و به همين دليل نميخواهند كسي به وسايل و اشياء آنها دست زده يا آنها را جابجا كند. 
- نگراني از فراموش كردن و به كاربردن داراييهايشان به عنوان ابزار يادآوري. 
تصور "دورانداختن" آنها را دچار درهم ريختگي عصبي و احساسي ميكند. افراد دچار وسواس احتكار معمولا: 
- هنگام تصميم گيري درباره دورانداختن اشياء به شدت مضطرب و آشفته ميشوند. 
- هنگام ديدن چيزي كه ميخواهند پريشان و شده، بهترين و خوشترين حالت آنها زماني است كه آن شيء را بدست آورده باشند. 
- احساس ناراحتي خود را با طفره رفتن از تصميم گيري يا موكول كردن آن به زماني ديگر، كنترل ميكنند. 

درمان وسواس احتكار
متاسفانه براي اين وسواس، درماني وجود ندارد، به اين معنا كه هيچ روشي براي از بين بردن كامل و تضمين عدم بازگشت وسواس احتكار شناخته نشده است. با اين وجود دكتر تولين درباره اينكه چگونه بعضي از درمانها ميتوانند به كنترل موفق علايم اين اختلال كمك كنند، توضيح ميدهد. 

دارو
تحقيق درباره استفاده از داروهاي ضد افسردگي (كه ميزان فعاليت سروتونين در مغز را افزايش ميدهند) نشان ميدهد كه بعضي افراد مبتلا به وسواس احتكار به خوبي نسبت به اين داروها واكنش نشان ميدهند. اما عده اي نيز نسبت به آنها عكس العمل مطلوب نشان نميدهند. در كل به نظر نميرسد اين افراد به اندازه اشخاصي كه مبتلا به انواع ديگري از ناهنجاريهاي وسواسي هستند ، نسبت به دارو واكنش مثبت نشان دهند. 

درمانهاي رفتار شناختي 
درمانهاي رفتار شناختي نوعي مشاوره هستند كه فراتر از يك "گفتگو" هستند.در اين شيوه درمان، درمانگر معمولا به خانه شخص بيمار رفته و به آنها ميآموزند كه چگونه به درستي درباره مايملك خود فكر كرده و درباره آن تصميم بگيرند. درباره اين روش درمان تحقيق زيادي انجام نشده است و ميزان تاثير واقعي آن چندان مشخص نيست. اما با مشاهده نمونه هاي موجود در درمان وسواس احتكار ميتوان چنين برداشت كرد كه اين شيوه درمان بيش از دارو بر افراد مبتلا به وسواس احتكار تاثير داشته است.