عدم برابری ديه بين زن و مرد - 4
- توضیحات
- دسته: قوانین عمومی
- بازدید: 564
نوسينده کتاب زن در آئينه جمال بيان مي دارد که " از ديگر شبهاتي که بر اثر عدم توجه به معيار هاي ارزشي قرآن کريم ورسوخ فرهنگ جاهلي و غربي در ذهنها و بيانها بر آن تکيه مي شود ، تفاوت ديه زن ومرد است . براي پاسخ به شبهه ياد شده ذکر يک مقدمه ضروري است و آن اين که معيار ارزيابي انسان در اسلام ، ديه نيست تا تمايز زن ومرد به آن خلاصه شود و نيز معيار ديه در اسلام ، ارزش معنوي انسان مقتول نيست ، بلکه ديه صرفاً بدلي مادي برابر بدن مادي است .
وهمچنين ايشان در بخش راز اختافات ديه زن ومرد به ذکريک حديث مي پردازد و بيان مي دارد که " ابوهاشم جعفري نقل کرده است : شخصي از حضرت امام حسن عسگري (ع) پرسيد : چرا زن بيچاره ي ضعيف بايد يک سهم داشته باشد و مرد توانا دو برابر بگيرد ، حضرت فرمود : چون هزينه ي سنگين حضور در جبهه هاي جهاد و نفقه هاي خانواده و تاوان مالي اقوام - مانند پرداخت ديه مقتولي که توسط يکي از اقوام به قتل رسيده است فقط به عهدهي مردان است . ونويسنده ادامه مي دهد علت نصف بودن ديه زن نسبت به مرد به اين دليل است که مردها در مسائل اقتصادي معمولاً بيشتر از زنها بازدهي اقتصادي دارند .
آقاي جمال خندان کوچکي در سرخط روزنامه اعتماد ملي و در اندر حکايت تساوي ديه زن ومرد بعد از ذکر مسائلي در اين موضوع يک نتيجه گيري کلي کرده و گفته است : " علي اي حال نظر به اين که قرآن مجيد صرفاً به پرداخت ديه جهت کشته شدن غير عمد " مومنين " اشاره نموده و در روايات منقول از رسول آکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) نيز ديه غير مسلم نه تنها در مقابل ديه ديه مردان مسلمان بلکه در مقابل ديه زنان مسلمان نيز بسيار ناچيز است و درحال حاضر مطابق مصوبه مجمع تشخيص مصلحت نظام مقررات تساوي ديه بين مسلمانان و غير مسلمانان حاکم و جاري گرديده و بدين ترتيب هم اکنون ديه يک مرد غير مسلمان دو برابر ديه يک زن مسلمان بوده که البته وجاهت شرعي آن مورد ترديد است و همچنين با لحاظ تحولات شگرف اجتماعي و اقتصادي دنياي کنوني و نقش موثر زنان در اقتصاد جامعه و اداره خانواده به نظر مي رسد وقت آن
فرا رسيده است که قانونگذار جمهوري اسلامي همانند موضوع تساوي ديه مسلمان وغير مسلمان به تساوي ديه ميان زن ومرد حکم نموده و يا اين که لااقل پيشنهاد اخير دکتر الهام وزير دادگستري و سخنگوي دولت و
عضو حقوقدانان شوراي نگهبان مبني بر تکليف ادارات بيمه جهت پيش بيني قرار دادي پرداخت مساوي ديه زن ومرد را مورد توجه قرار دهد.
نظرات نگارنده در مورد مطالب ذکر شده :
اما در مورد مطلبي را که شيخ طوسي در کتاب الخلاف گفته و فرموده است از حسن بصري نيز اين مطلب روايت شد و او هم آن را از علي (ع) روايت کرده حال اين نکته را بايد گفت که اگر حضرت علي (ع) برنصف بودن ديه بين زن ومرد تاکيد داشتند چرا در خطبه 800 خود در نهج البلاغه زماني که دربيان تفاوتهاي زنان ومردان مي گويند : " که اي مردم ! همانا زنان در مقايسه با مردان ، در ايمان ، و بهره وري از اموال و عقل متفاوتند ، اما تفاوت ايمان بانوان ، برکنار بودن از نماز و روزه در ايام " عادت و حيض " آ"ان است و اما تفاوت عقلشان با مردان بدان جهت که شهادت دو زن در برابر با شهادت يک مرد است و علت تفاوت در بهره وري ازاموال آن که ارث بانوان نصف ارث مردان است . پس چرا حضزت علي در مورد مسئله ي به اين مهمي هيچ تفاوتي بين زن ومرد ذکر نمي کند .
يا اگر ما قضاوتهاي اين امام معصوم را مورد مطالعه قرار دهيم متوجه مطالب بالا مي شويم .
به عنوان مثال مردي ضربه اي بر شکم زني وارد ساخت ، زن در اثر آن ضربه علقه ( مرحله دوم از مرحله تکامل جنين ) سقط کرد حضرت امير فرمود آن مرد بايد چهل دينار بپردازد . بدليل آيه قران ولقد خلقنا الانسان من سلاسه من طين ... و آنگاه فرمود ديه نطفه بيست دينار وعلقه چهل دينار ومضغه شصت دينار و استخوان پيش از تمام شدن خلقت هشتاد دينار ، جنين کامل قبل از دميدن روح صد دينار و پس از دميدن روح هزار دينار . نکته اي را که در اين جاي ميتواند برداشت کرد اين است که حضرت علي (ع) باذکر اين موراد هيچ سخني از تفاوت ديه بين پسر و دختر عنوان نکرده است .
در مورد اعضا و جوارح :
اگر بخواهيم اين مطلب را از نظر عقلي مورد بررسي قرار دهيم مي توانيم اين طور بيان کنيم که چطورممکن است ديه سه انگشت زن باشد 30دينار و ديه چهار انگشتش باشد 20دينار آيا واقعاً از نظر عقلي قابل قبول است !؟
واما درمورد مطالبي که نويسنده کتاب زن در آئينه جمال گفته است بايد گفت که اگر منظور نويسنده محترم از بدن مادي همان آفرينش ابتدائي زن است بايد گفت همانطوري که در بخش آفرينش زن به طور کلي در مورد آن صحبت کرديم زن ومرد همه ازيک سرشت آفريده شده اند و همه آنها از يک جنس هستند پس هيچ تفاوتي در بدن مادي نيست . ر.ک به بخش آفرينش زن
و امادر مورد قسمت روايت ذکر شده مي توان گفت که : اين روايت احتمالاً در مورد مسئله ارث است و با ديه فرق دارد و ما هم قبول داريم ارث زن نصف ارث مرد است و اين مسئله هم در قران به صراحت ذکر شده ولي در مورد ديه عکس قضيه است . وعلت دو برابر بودن ارث مرد نسبت به ارث زن هزينه هاي مثل نفقه و مهريه و جهاد است و چرا بايد آن را با ديه بسنجيم .
اما در مورد کتاب نقد الحاق : بايد گفت که در جامعه اي که امروزه زن دوشادوش مرد در تامين مخارج زندگي جهد وکوشش مي کند تکليف چيست حال اگر بگويم به نظر نويسنده اين وظيفه بر عهده شوهر است و زن در قبال آن مسئوليتي ندارد بايد گفت که امروزه اين مسئله (کار کردن زن در جامعه براي تامين مخارج زندگي ) عملاً در حال اتفاق است و هيچ توچهي هم به مسئوليت داشتن مرد در قبال خانواده نمي شود . همانطوري که اشاره شده زن از روحيه و جسم لطيف وظريف بر خوردار است و اين خود ذهن ما را به سوي يک مسئله اي سوق مي دهد که آن مسئله از دست دادن مادر براي فرزندان يک خانواده است که بايد متذکر شويم که صدمات روحي که در اثر از دست دادن يک مادر براي فرزند به وجود مي آيد را چه کسي مي خواهد جبران کند آن هم ضرر معنوي چون مادر قطعاً بهتر از پدر مي تواند کانون خانواده هاي خود را گرم نگه دارد و فرزندان خود را تربيت کند و اين را هم بدانيد ، مساله وضع حمل براي زن ، مقدار زيادي از نيروي جسمانيش را هم جذب مي کند ، هرچه فرزند بيشتر بياورد در واقع ايثارگري بيشتري کرده است ، اين يک واقعيتي است ، آفرينش زن اين است ، با شعار نمي توانيم آفرينش را عوض کنيم ، اين يکي از موانعي است که نمي گذارد بازدهي اقتصادي زنها بيشتر بشود .
نتيجه گيري :
پس بدين ترتيب با ذکر مطالب فوق مي توان نتيجه گرفت که در قرآن شاهد و گواهي نيز بر نابرابري قصاص و ديه وجود ندارد و از اين نظر هم بين فقها اماميه و اهل سنت اختلاف است و باتوجه به ادله موافقين برابراي ديه
، جزايي و قصاص و مهمتر از همه براي اين که دين اسلام را از اين که کشورهاي غربي محکوم به تبعيض عليه حقوق زنان مي کنند نجات دهيم چاره اي انديشيده شود تا بتوان قانونگذاران محترم ما حکم به برابري قصاص و ديه بين زن ومرد دهند . در پايان از همه دوستان که ما را در نوشتن اين مقاله کمک کردند تشکر مي کنيم وخصوصاً از استاد محترم آقاي دکتر پارسا که کمک زيادي در نوشتن اين مقاله کردند صميمانه متشکريم.منبع:نويسنده سيد حسين حسيني هراند و عاطفه عابدي
1- تفاوت زن ومرد در ديه و قصاص - آقاي ابراهيم شفيعي سروستاني - شوراي فرهنگ - اجتماعي زنان - چاپ اول بهار 1384
2- مباحثي از حقوق زن /آقاي حسين مهرپور - تهران ، اطلاعات 1379
3- نظام حقوقي زن از ديگاه اسلام / شهيد مرتضي مطهري / تهران /صدرا /1371
4- داوريهاي شگفت از حضرت علي بن ابيطالب / محمد تقي شوشتري /تهران پيام حق /1378
5- زن از ديدگاه اسلام وتمدن غرب /کريم نافعي فرد / تهران /ناشر عابد 1382
6- جايگاه زن در خانواده و اجتماع در اسلام ويهوديت / محمد رضا جليلي /تهران / دستان 1382
7-برابري ديه (زن ومرد ، مسلمان وغير مسلمان ) بر گرفته از نظرات مرجع عالي قدر حضرت آيت الله صانعي / قم . ميثم تمار. 1384
7- نهج البلاغه . ترجمه مرحوم محمد دشتي . انتشارات خوشرو . چاپ دوم ، 1381
8- زن در آئينه جمال - جوادي آملي - مرکز نشر اسراء
9- نقد الحاق - بررسي حقوق الحاق جمهوري اسلامي ايران به کنوانسيون رفع تبعيض عليه زنان - لطه الله سجاد منش - مرکز انتشارات موسسه آموزشي پژوهشي امام خميني - قم - چاپ اول 1383
10- محشاي قانون مجازات اسلامي/ دکتر ايرج گلدوزيان /انتشارات مجد /چاپ ششم آبان ماه 1384
11- حقايق اساسي درباره سازمان ملل متحد / مترجم علي ايثاري کسمايي / چاپ اول / تارخ انتشار1384/ ناشر ايثاري
12- قضاوتها و حکومت عدالت خواهي علي ابن ابي طالب (ع) / سيد اسماعيل رسولزاده خويي / چاپخانه گلبان چاپ / چاپ دهم /1379
13- فرهنگ فارسي (يک جلدي کامل ) / تاليف محمد معين /ويراستار/ امير کاوس بالازاده / سحر قديمي /تهران /ساحل 1383
14- مقاله آقاي جمال خندان کوچکي / روزنامه اعتماد ملي / دوشنبه 15 مرداد1386/ شماره 430
15- مقاله آقاي سيد علي رضا ناصريان
166- مقاله آقاي حسين مهرجويي
نظرات (0)