ساز دوتار
- توضیحات
- دسته: ساز های موسیقی
- بازدید: 639
دوتار یکی از سازهای مضرابی موسیقی ایرانی است که همان‌گونه که از نام آن برمی‌آید، دارای ۲ سیم (تار) است. این ساز را معمولاً با مضراب نمی‌نوازند و با ناخن، زخمه می‌زنند.[۱]
دوتار پیشینه‌ای چند هزار ساله دارد و می‌توان آن را مادر تنبور و سه‌تار محسوب کرد.[۲] در ایران، نواختن این ساز در شمال، شرق و جنوب خراسان، در نواحی سکونت ترکمن‌ها در استان گلستان و همچنین در جنوب شرق ایران متداول است.[۱]
//
ساختمان ساز
دوتار دارای کاسه‌ای گلابی‌شکل و دسته‌ای نسبتاً دراز و ۲ رشته سیم (تار) است. طول دستهٔ آن حدود ۶۰ سانتی‌متر و کل ساز حدود ۱ متر است.[۱] قسمت گلابی‌شکل این ساز از چوب درخت شاه‌توت و دستهٔ آن از چوب زردآلو یا درخت گردو ساخته می‌شود. پیشتر برای ساخت زه‌های این ساز از رودهٔ حیوانات استفاده می‌شد ولی امروزه آن را با استفاه از نایلون و یا سیم‌های فولادی می‌سازند.[۱]
استفاده از تارهای ابریشمی به جای سیم فلزی نیز در شمال خراسان و در نواحی ترکمن نشین رایج بوده‌است.[۳]
کوک دوتار خراسان
دوتار در شمال خراسان با نسبت چهارم و پنجم کوک می‌شود. با کوک ترکی می‌توان نغماتی همچون گرایلی، شاختا، نالش، دوست‌محمد و غریب و با کوک کردی آهنگهای الله‌مزار، لو، درنا و جعفرقلی را اجرا کرد.
نوازندگان دوتار
از سرشناس‌ترین نوازندگان پیشین دوتار، حاج قربان سلیمانی، عباسقلی رنجبر، نظرلی محجوبی، حسین یگانه، الیاقلی یگانه و از نوازندگان فعلی دکتر مجید تکه، علیرضا سلیمانی و عثمان محمدپرست را می‌توان نام برد.
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ دوتار (فارسی). وب‌گاه آفتاب. بازدید در تاریخ آذر ۱۳۸۷.
- ↑ دوتار (فارسی). وب‌گاه رسمی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان رضوی. بازدید در تاریخ آذر ۱۳۸۷.
- ↑ بنگرید به دایرةالمعارف سازهای ایرانی، تألیف محمدرضا درویشی، انتشارات مؤسسهٔ فرهنگی هنری ماهور، تهران،
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد