اندر فوايد کوکاکولا!!
- توضیحات
- زیر مجموعه: ROOT
- دسته: مطالب خواندنی
- بازدید: 204
آيا مي‌دانيد اين لغت از كجا آمده و با خودش چه به همراه مي‌آورد؟120 سال پيش، وقتي دكتر جان پمبرتون در آزمايشگاه كوچكش در آتلانتا با تركيب چند ماده، معجون جديدي را اختراع كرد و آن را به نام كوكاكولا به دنيا معرفي نمود، هيچ گاه فكر نمي‌كرد كه اين نوشيدني و انواع مشابه آن روزي چنان مرزهاي دنيا را درنوردد كه در هر گوشه‌اي از جهان، جزء ثابتي از سفره غذا باشد.
با گذشت بيش از يك قرن از مصرف كولاها و مشخص شدن بسياري از آثار سوء مصرف مداوم نوشابه‌ها، هنوز هم انواع كولاها پرطرفدارترين نوشيدني در سراسر دنيا به شمار مي‌روند و كنار گذاشتن آنها از وعده‌هاي غذايي به نظر غيرممكن مي‌رسد. اين در حالي است كه با ورود و عرضه انواع نوشابه‌هاي رژيمي و بدون قند، معدود افرادي هم كه از ترس جانشان از خير مصرف نوشابه گذشته بودند، دوباره به سمت اين نوشيدني جادويي جذب شده‌اند.
مطمئناً شما هم در اينكه مصرف انواع كولاها عوارض سوئي بر بدن دارد، شكي نداريد ولي اغلب، اين طعم مطبوع نوشابه است كه بر ترس از بروز عوارض غلبه مي‌كند. اين مطلب هم قصد ندارد شما را به طور كلي از چنين لذتي(!) محروم كند، ولي اگر شما جزو افرادي هستيد كه به طور مداوم نوشابه مصرف مي‌كنيد، بد نيست با چند تحقيق كاملاً علمي‌در مورد مصرف مداوم و طولاني مدت نوشابه آشنا شويد.
كولا در اصطلاح به گروهي از نوشابه‌هاي گازدار فاقد الكل گفته مي‌شود كه اغلب داراي دي اكسيد كربن (گازكربنيك)، كارامل، كافئين، شكر و... هستند. واژه «كولا» از نام گياه كولا گرفته شده است. دانه اين گياه كه در غرب آفريقا مي‌رويد، در نوشابه‌هاي اوليه به عنوان منبع كافئين به كار مي‌رفت.
اولين نوشيدني با طعم كولا در سال1881 ساخته شد ولي واژه كولا به دنبال اختراع كوكاكولا در 8 مي1886 توسط دكتر جانز پمبرتون وارد لغات روزمره شد. كوكاكولا در اولين سال توليد روزانه تنها 9 بطري نوشابه مي‌فروخت ولي به تدريج گسترش پيدا كرد تا اينكه در سال 1895 اولين كارخانه كوكاكولا در دالاس واقع در تگزاس آمريكا به بهره‌برداري رسيد. از آن پس، انواع ديگر كولا مانند پپسي‌كولا و... توليد و وارد بازار مصرف شدند.
دي اكسيد كربن+ اسيد+ شكر
در ساخت نوشابه از مواد مختلفي استفاده مي‌شود كه خوردن آنها به صورت جداگانه كمي وحشتناك به نظر مي‌رسد! از جمله مهمترين مواد تشكيل‌دهنده نوشابه به موارد زير مي‌توان اشاره كرد:
- دي اكسيد كربن: احتمالاً نام آب گازدار را روي بطري‌هاي نوشابه ديده‌ايد. اين گازي كه از آن نام برده مي‌شود، اغلب دي اكسيد كربن(همان گاز كربنيك خودمان) است كه با فشار وارد بطري مي‌شود و وقتي در بطري را باز مي‌كنيد، فشار برداشته مي‌شود و به صورت حباب خارج مي‌شود.
- شكر: اغلب نوشابه‌ها به كمك شكر يا شيره ذرت شيرين مي‌شوند ولي استفاده از شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي از زمان جنگ جهاني دوم آغاز شد. اولين دسته از اين شيرين‌كننده‌ها ساخارين بود كه بعدها در سال 1970 بعد از اينكه اثبات شد، سرطان‌زا است، مصرف آن ممنوع شد و آسپارتام و...جاي آن‌را گرفت. البته بحث و بررسي در مورد فوايد و خطرات شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي همچنان ادامه دارد.
- اسيد: معروفترين اسيدهاي به كار رفته در نوشابه اسيد سيتريك و اسيد فسفريك هستند. مزه تيزي كه به دنبال نوشيدن كولا احساس مي‌كنيد، ناشي از همين اسيدها است.
- كافئين: اين ماده كه در بسياري از نوشابه‌ها وجود دارد، به عنوان يك عامل محرك روي قلب و سيستم اعصاب مركزي اثر مي‌گذارد و باعث افزايش تمركز و هوشياري مي‌شود. كافئين به طور موقت فشار خون را بالا مي‌برد ولي در مورد اثرات درازمدت آن روي فشار خون هنوز يافته قابل استنادي وجود ندارد. اضطراب، احساس ناراحتي در شكم، اختلال خواب و...از ساير عوارض كافئين هستند.
از ديگر عوارض مهم كافئين ايجاد وابستگي است، به طوري كه بيش از 50 درصد كساني كه به طور مرتب كافئين مصرف مي‌كنند، در صورت عدم مصرف آن دچار سردرد مي‌شوند. ساير عوارضي كه در اثر محروميت از كافئين ناشي مي‌شوند عبارتند از: احساس خستگي، كاهش انرژي، كاهش تمركز و هوشياري، تغييرات خلق و... با توجه به موارد فوق، پزشكان اصرار دارند كه افراد دچار پرفشاري خون، خانم‌هاي باردار و كودكان تا حد امكان مصرف كافئين را كاهش دهند. به هر حال، كافئين خود مقوله مفصلي است كه بايد جداگانه به آن پرداخته شود.
- در كنار اين مواد اصلي، از مواد رنگي مانند رنگ كارامل، طعم‌دهنده‌ها و نيز نگه‌دارنده‌ها هم در توليد نوشابه استفاده مي‌شود. البته بگذريم از اينكه بعضي از انواع نوشابه‌ها حاوي مواد غيرمجاز سرطان‌زايي نظير بنزن هستند كه چون وجود اين مواد غير مجاز است، حتماً مسئولين امر به آن توجه كافي دارند. بهتر است اين را هم بدانيد كه نوشابه‌ها داراي مقادير جزئي و يا فاقد ويتامين‌ها، مواد معدني، فيبر، پروتئين و ساير مواد مغذي ضروري هستند.
فشارتان را بالا مي‌برد
بسياري از نوشابه‌ها داراي مقادير قابل توجهي كافئين در تركيبات خود هستند (به طور متوسط 43 تا 65 ميلي‌گرم در يك فنجان) و همين مسئله بدگماني‌ها درباره اثرات مصرف نوشابه بر ايجاد پرفشاري خون را افزايش داده است.
زيرا از مدتها پيش معلوم شده بود كه يك فنجان قهوه كه البته بيشتر از مقدار مشابه كولا داراي كافئين است، به طور موقت فشار خون را بالا مي‌برد ولي اينكه مصرف مرتب نوشيدني‌هاي حاوي كافئين باعث افزايش مزمن و دائمي فشار خون مي‌شود مورد سؤال بود. براي پاسخ به اين پرسش تحقيقات متعددي انجام شد كه يكي از جالب‌ترين آنها در شماره نوامبر 2005 نشريه معتبر انجمن پزشكي آمريكا(jama) به چاپ رسيد.
در اين پژوهش، محققان دانشگاه هاروارد، ارتباط بين رژيم غذايي 155هزار خانم را با ابتلاي آنها به پرفشاري خون طي يك دوره 12 ساله بررسي كردند. نتيجه بدست آمده بسيار جالب بود. آنها دريافتند كه مصرف مرتب قهوه تاثيري بر ايجاد پر فشاري خون ندارد ولي مصرف چاي (كه داراي 15 تا 75 ميلي‌گرم كافئين در يك فنجان است) به مقدار اندكي فشارخون را افزايش مي‌دهد. اما نكته جالب مربوط به كولا بود.
آنها متوجه شدند در خانم‌هايي كه روزانه يك بطري يا بيشتر كولا مصرف مي‌كردند، خطر ابتلا به پر فشاري خون بين 16 تا 44 درصد افزايش داشت و البته در اين ميان فرقي بين نوشابه‌هاي معمولي و نوشابه‌هاي رژيمي ديده نشد. با توجه به اين تفاصيل انگشت اتهام از كافئين به سمت ديگري گرفته شد. دانشمندان حدس مي‌زنند كه احتمالاً تركيبات ديگري (ازجمله رنگ‌هاي كارامل) كه طي فرآيند توليد نوشابه دخالت دارند، در ايجاد پرفشاري خون نقش دارند.
استخوانها را پوك مي‌كند
تحقيقات اخير ثابت مي‌كند كه مصرف كولا خطر ابتلا به پوكي استخوان را افزايش مي‌دهد. بر پايه تحقيقاتي كه نتيجه آن در شماره اكتبر2006 نشريه انجمن تغذيه باليني آمريكا به چاپ رسيده است، بين ميزان مصرف نوشابه و كاهش تراكم استخوان (يعني همان پوكي استخوان) ارتباط مستقيمي‌وجود دارد.
در اين پژوهش، محققان تراكم استخوان را در نواحي مختلفي از استخوان‌هاي لگن و ستون فقرات 2500 خانم مورد ارزيابي قرار دادند و متوجه شدند كه صرفنظر از مسائلي همچون سن، يائسگي، ميزان مصرف كلسيم و ويتامينD، مصرف سيگار و... مصرف كولا به تنهايي تراكم استخوان در خانم‌ها را 4 درصد كاهش مي‌دهد. در اين مطالعه هم تفاوتي بين نوشابه‌هاي رژيمي‌و غيررژيمي‌ديده نشد ولي معلوم شد نوشابه‌هاي فاقد كافئين، خطر كمتري دارند.
با توجه به اين يافته‌ها دانشمندان دو عامل را در ايجاد پوكي استخوان در مصرف‌كنندگان نوشابه دخيل مي‌دانند: يكي كافئين و ديگري اسيد فسفريك. به گفته دانشمندان، كافئين باعث تداخل در جذب كلسيم توسط بدن مي‌شود و اسيد فسفريك (يا فسفات) كه مي‌توانيد نام آن‌را روي بسياري از بطري‌هاي نوشابه ببينيد، وقتي وارد بدن مي‌شود باعث خروج كلسيم از استخوان و در نتيجه پوكي استخوان مي‌شود.
البته يك خبر خوب هم براي آقايان وجود دارد و آن اينكه در اين مطالعه، رابطه‌اي بين مصرف كولا و پوكي استخوان در آقايان ديده نشد! بنابراين به طور خاص به خانم‌ها توصيه مي‌كنيم در مصرف نوشابه يك تجديد‌نظري بكنند!
بي دندان مي‌شويد
اكثريت قريب به اتفاق نوشابه‌ها داراي مقادير فراواني كربوهيدرات (همان قند خودمان!) و اسيد (بويژه اسيد فسفريك) هستند كه هر دو از دشمنان شناخته شده دندان‌ها به شمار مي‌روند.
اسيد، به دو راه مي‌تواند باعث تخريب ميناي دندان شود. يكي اينكه به طور مستقيم خورده شود (مثلا به همراه نوشابه) و ديگري اينكه توسط باكتري‌هاي موجود در دهان كه اسيد توليد مي‌كنند، ايجاد شود و دندان را از بين ببرد. اين باكتري‌ها با مصرف قند و اثراتي كه روي آن مي‌گذارند باعث ايجاد اسيد مي‌شوند.
حالا خودتان تصور كنيد يك نوشابه مملو از اسيد و قند چه تركيب فوق‌العاده‌اي براي تخريب دندان‌ها مي‌تواند باشد. البته توجه داشته باشيد كه نوشابه‌هاي فاقد قند يا رژيمي هم براي تخريب دندان به اندازه كافي قند دارند و البته اسيد آنها هم كه سر جايش است!
براي بررسي تاثير مصرف نوشابه بر پوسيدگي دندان، پژوهشگران دانشگاه آيوا آمريكا در يك مطالعه جالب، 5 بطري از انواع مختلف نوشابه را در نظر گرفتند و در هر بطري 4 دندان را به مدت 25 ساعت قرار دادند.
اين پژوهش كه نتايج آن در كنگره سالانه انجمن پژوهشگران دندان آمريكا ارائه شد، نشان داد كه قرار دادن دندان به مدت 25 ساعت در يك بطري كوكاكولا باعث مي‌شود ميناي دندان تا عمق 92 ميكرومتر (يعني 92 هزارم متر) تخريب شود. اين ميزان براي كوكاكولاي رژيمي61ميكرومتر بود. البته اين پژوهش اعتراض شركت‌هاي نوشابه‌سازي را به دنبال داشته كه معتقدند نوشيدن نوشابه با قرار دادن دندان در نوشابه خيلي فرق دارد!
به هرحال با توجه به اينكه كمتر كسي حاضر است براي حفظ دندان‌هايش از مصرف نوشابه صرفنظر كند، دندانپزشكان به اين توصيه‌ها قناعت كرده‌اند: براي كاهش تاثير مصرف نوشابه روي دندان‌ها، نوشابه را همراه با غذا ميل كنيد؛ ترجيحاً از ني استفاده كنيد؛ نوشابه را در دهانتان نگه نداريد و لااقل شب‌ها از خير مصرف نوشابه بگذريد.
در ضمن بهتر است بدانيد كه مصرف نوشابه براي دندان‌هاي كودكان آثار سوء بسيار بيشتري دارد و اگر كودك شما به خوردن نوشابه عادت كرده، تنها و تنها خود شما مقصر هستيد كه اين عادت را در او ايجاد كرده‌ايد.
قندتان بالا مي‌رود
تقريباً تمام نوشابه‌ها حاوي مقادير قابل توجهي شكر هستند كه خطرات زيادي براي افراد ديابتي دارد. بنابراين اگر شما به مرض قند مبتلا هستيد، توصيه مي‌كنيم حتماً از نوشابه‌هاي فاقد قند يا داراي شيرين‌كننده‌هاي مصنوعي مطمئن استفاده كنيد. هرچند اگر بتوانيد به طوركلي از خير مصرف نوشابه بگذريد خيلي بهتر است.
گذشته از خطري كه نوشابه براي ديابتي‌ها دارد، مطالعات مختلفي هم در مورد تاثير مصرف نوشابه در ايجاد ديابت انجام شده است. از جمله اين مطالعات، پژوهشي است كه نتايج آن در سال2004 منتشر شد. اين مطالعه كه روي 50 هزار زن انجام شد، نشان داد كه مصرف روزانه يك بطري يا بيشتر نوشابه، خطر ابتلا به ديابت را در مقايسه با كساني كه كمتر از يك بطري در ماه نوشابه مصرف مي‌كنند، 80درصد افزايش مي‌دهد.
چاق مي‌شويد
هر بطري نوشابه به طور متوسط 20 قاشق چايخوري شكر دارد. مصرف اين مقدار شكر باعث افزايش كالري دريافتي و در نتيجه ايجاد چاقي مي‌شود. تحقيقات نشان داده است كه مصرف 355ميلي‌ليتر نوشابه در روز خطر چاقي را در كودكان تا 60 درصد افزايش مي‌دهد و حتماً شما هم مي‌دانيد كه افرادي كه از كودكي چاق مي‌شوند در آينده خيلي سخت‌تر مي‌توانند خود را لاغر كنند.
در ضمن بد نيست اين را هم بدانيد كه مصرف بيش از حد نوشابه در كنار ساير تنقلات بي‌ارزش مانند چيپس و پفك باعث شده كه نسل جديد ايرانيان در مقايسه با قبل، 4 سانتي‌متر كوتاهتر باشند! پس اگر به فكر آينده فرزند خود هستيد، مراقب باشيد كه چه مي‌خورد.
اندر فوايد كولا
از بدي‌هاي نوشابه كه زياد گفتيم، حالا كمي هم از خوبي‌هايش بشنويد:
1) در بسياري از ايالت‌هاي آمريكا، گشت‌هاي پليس همواره گالن‌هاي بزرگ كولا را به همراه دارند. اگر گفتيد چرا؟ براي اينكه وقتي تصادف شد، به كمك كولا به راحتي مي‌توان خون‌ها را از روي آسفالت شست!
2) تميز كردن توالت! شما مي‌توانيد يك بطري نوشابه را روي چيني دستشويي خالي كنيد و بعد از يك ساعت آن‌را بشوييد. اسيد سيتريك موجود در نوشابه، تميزي را براي شما به ارمغان مي‌آورد!
3) تميز كردن رنگ سپر ماشين!
4) تميز كردن رسوبات اطراف ترمينال‌هاي باطري اتومبيل!
5) براي شل كردن پيچ‌هاي زنگ‌زده مي‌توانيد كمي‌نوشابه روي آن بريزيد و چند دقيقه صبر كنيد! بس است يا باز هم بگوييم؟!
نظرات (0)